Cha mẹ dạy con kiểu 'trống đánh xuôi, kèn thổi ngược'

Cách đây một thời gian, sở cảnh sát Tương Thành, Tô Châu, Trung Quốc nhận tin báo có vụ chồng bạo hành vợ. Khi tới hiện trường, họ phát hiện nguyên nhân của vụ bạo hành này là do bất đồng trong khi dạy con học. Sự việc rất đơn giản, người vợ đi làm về muộn nên bảo chồng kèm con học bài. Ông bố cho rằng con còn "tuổi ăn tuổi chơi" không nên kiểm soát gắt gao. Lúc người vợ về thấy con làm bài tập đầy lỗi thì phê bình đứa trẻ, cằn nhằn chồng, khiến vợ chồng tranh cãi, cuối cùng dẫn tới bạo lực.

Trên thực tế, chuyện phụ huynh mâu thuẫn trong nuôi dạy con không phải hiếm, nhất là khi con cái đến độ tuổi đi học. Con học đàn mà lười biếng không muốn tập, mẹ nghĩ: "Kiên trì mới thành công". Bố bên cạnh lại nói: "Đừng ép con quá chặt. Hãy cho con thêm thời gian chơi". Chữ viết của con không đẹp nên mẹ yêu cầu phải ngồi viết lại, bố lại cho con đi chơi...

Ảnh: Toyokeizai.

Cả cha và mẹ đều làm điều đó vì lợi ích của con cái, nhưng kiểu nuôi dạy "trống đánh xuôi kèn thổi ngược" này chỉ gây hại và mất phương hướng cho đứa trẻ.

Khi cha mẹ bất nhất, đứa trẻ phải đối mặt với lựa chọn, hoặc về phe cha hoặc phe mẹ. Để không làm mất lòng cha hoặc làm tổn thương mẹ, một số đứa trẻ đã nịnh nọt và đối phó. Nói cách khác, cha mẹ đã tạo điều kiện cho con nảy sinh những thói quen xấu.

Đối với trẻ nhỏ, trí tuệ chưa đủ trưởng thành, cần có tiêu chuẩn rõ ràng để xác lập quan điểm đúng sai. Nói cách khác, trẻ cần phải nhận rõ đâu là đúng, đâu là sai từ những lời nói, việc làm của người lớn. Trong tâm lý học có một quy luật gọi là "định luật đồng hồ". Chỉ cần một chiếc đồng hồ bạn có thể biết được bây giờ là mấy giờ. Nhưng khi sử dụng hai chiếc đồng hồ cùng lúc, bạn lại không thể nào xác định được giờ chính xác.

Trong kinh doanh, người Do Thái cho rằng không thể cùng lúc ứng dụng hai loại quản lý khác nhau, cũng không thể cùng lúc thiết lập hai mục tiêu khác nhau. Một người không thể để cho hai người chỉ huy cùng một lúc, mỗi người cũng không thể cùng lúc lựa chọn hai loại quan niệm giá trị khác nhau. Giáo dục gia đình cũng vậy, nếu cha mẹ có quan điểm giáo dục khác nhau thì nên học hỏi lẫn nhau, thương lượng và áp dụng lần lượt các quan niệm giáo dục của mỗi người để xem phương pháp nào tốt hơn. Tuy nhiên, phải đạt được sự đồng thuận và kế hoạch giáo dục thống nhất. Vợ chồng tuân nên theo kế hoạch đã đưa ra, không bao giờ xé lẻ nhau.

Trong bộ phim Dangal (Đô vật), ngôi sao Ấn Độ Aamir Khan vào vai một vận động viên đấu vật tên Mahavir từng giành huy chương vàng quốc gia. Nhưng do thời thế, Mahavir đành phải chuyển sang công việc bàn giấy. Cựu vận động viên này ấp ủ sẽ truyền dạy cho con trai nhưng vợ anh sinh bốn cô con gái.

Tưởng như đã an phận sống cuộc đời của một công chức tẻ nhạt, một ngày Mahavir nghe được câu chuyện hai cô con gái của mình đánh nhừ tử hai thằng hàng xóm vì dám nói xấu mình. Ông bố phát hiện dòng máu đấu vật đang chảy trong huyết quản của hai con. Anh quyết định thực hiện giấc mơ dang dở của mình: đào tạo hai con gái thành vận động viên đấu vật, cho dù lúc đó ở làng quê nhiều hủ tục của anh đây là một trò cười cho thiên hạ.

Điều đáng nói ở đây là ban đầu khi người chồng muốn các cô con gái xinh đẹp tập đấu vật, người vợ đã phản đối. Người chồng không hề gia trưởng mà bình tĩnh bàn bạc với vợ. Anh xin vợ cho mình một năm, trong thời gian đó đừng can ngăn. Nếu thất bại, anh sẽ từ bỏ.

Người vợ đồng ý và trước mặt các con, chị kiên quyết ủng hộ quyết định của chồng. Khi Mahavir dẫn các con đi ăn bánh quy giòn và dặn các con ăn no để từ nay sẽ không được ăn nhiều dầu mỡ và cay nữa vì "từ hôm nay tập tành đánh vật". Hai cô con gái nhìn mẹ, người mẹ không nói mà chỉ khẽ gật đầu.

Khi bị cha huấn luyện khắc nghiệt, các con nhờ mẹ giúp nhưng bà chỉ nói: "Hãy quên mẹ trong một năm tới đi". Trước sự chế giễu của dân làng và sự khổ luyện của hai con gái, người mẹ rất đau khổ. Chị mang khăn, mang nước cho các con, nhưng không bao giờ dao động các con.

Ông bố Mahavir huấn luyện nghiêm khắc và có phần tàn bạo với hai con gái, trong phim Dangal, song vợ anh im lặng, ủng hộ chồng.

Bố cắt phăng mái tóc dài bóng mượt của hai con gái thành đầu đinh như con trai, người mẹ buồn nhưng vẫn giữ đúng thỏa thuận một năm với chồng, không nói gì. Cuối cùng cũng đến cái ngày các con tranh huy chương vàng quốc tế môn đấu vật, người cha nói: "Con hãy nhớ rằng con không chỉ đấu với một vận động viên người Australia mà đang đấu với tất cả những người coi thường nữ giới"... Một người mẹ kiềm chế như vậy đã hợp nhất với người cha, cùng giúp các con gái tiến về phía trước.

Trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016, khán giả từng yêu cầu Hillary và Trump nói một lợi thế của người kia. Lúc đó bà Hillary Clinton đã nói các con của Trump rất tuyệt vời và đây là điều đáng kính nhất ở Trump.

Ông Trump là một ông trùm bất động sản người Mỹ. 5 con ông đều học hành xuất sắc và lập nghiệp thành công. Ông Trump có nhiều điểm đáng để các bậc phụ huynh học hỏi trong giáo dục, trong đó hiếm có nhất là khi vợ dạy các con, ông luôn theo ý vợ.

Vợ của Trump từng nói, nếu bà nói "không" với các con, chúng sẽ nói với bố "Bố, con có thể lấy cái này không?". Trump sẽ bảo: "Mẹ con đã nói gì?". Chúng đáp: "Mẹ không đồng ý". Ông Trump sẽ nói với bọn trẻ rằng "Bố cũng không đồng ý".