Bệnh HIV: Sự khác nhau giữa có và không điều trị bằng ARV

Quá trình phát triển của virus HIV 

HIV là virus gây ra tình trạng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người. Khi xâm nhập vào cơ thể virus sẽ làm phá hủy các tế bào bạch cầu, dẫn đến hệ miễn dịch suy giảm, cơ thể không thể chống đỡ những tác nhân gây bệnh ngoại lai, những nhiễm trùng cơ hội và dẫn tới tử vong cho người bị nhiễm. HIV có 3 đường lây truyền: Qua quan hệ tình dục, qua đường máu hoặc truyền từ mẹ sang con trong thời kỳ mang thai, sinh đẻ và cho con bú.

HIV được chia làm 4 giai đoạn:

- Giai đoạn 1- Giai đoạn cửa sổ

Giai đoạn này kéo dài từ 3 – 6 tháng sau hành vi nguy cơ. Ở giai đoạn này có đến 80% người bị nhiễm virus hoàn toàn không có biểu hiện gì của bệnh, 20% còn lại có một số những biểu hiện nhiễm trùng cấp như: Sốt (38-39 độ C), đau cơ, đau khớp, mệt mỏi, chán ăn, tiêu chảy, viêm họng, phát ban đỏ ngoài da, hạch to,...

Ảnh minh họa.

- Giai đoạn 2- Giai đoạn HIV không triệu chứng

Xảy ra sau thời kỳ ủ bệnh, người nhiễm HIV rơi vào giai đoạn dài không có triệu chứng lâm sàng, nhưng chẩn đoán qua xét nghiệm có thể cho kết quả chính xác, dựa vào sự hiện diện của kháng thể chống HIV có trong máu của người bị nhiễm. Lúc này bạch cầu chỉ bị tiêu diệt ít không đáng kể. Virus tiếp tục sinh sôi nẩy nở, nhìn bề ngoài không ai có thể biết được bệnh nhân đã bị nhiễm HIV, ngay cả chính bản thân người bệnh. Thời gian này kéo dài từ 5-10 năm.

- Giai đoạn 3- Giai đoạn HIV có triệu chứng

Hội chứng hạch to toàn thân và kéo dài. Sau khi xét nghiệm huyết thanh dương tính, 50-70% trường hợp xuất hiện hội chứng hạch to toàn thân và kéo dài (hạch to trên 1cm).

- Giai đoạn 4- Giai đoạn cuối (hay còn gọi là giai đoạn AIDS)

Biểu hiện rầm rộ như mắc các bệnh nhiễm trùng ngoài da, bệnh lao, với các dấu hiệu điển hình là: Tiêu chẩy, sốt kéo dài, sụt cân nhanh, người gầy yếu và cuối cùng là tử vong.Thời gian từ lúc bệnh nhân được xác định là bị AIDS đến lúc chết thường không quá 2 năm, trung bình là 18 tháng.

Những điều cần biết về thuốc kháng virus ARV trong điều trị HIV

ARV (Antiretroviral) là thuốc có tác dụng ức chế sự phát triển của vi-rút HIV ở tất cả các giai đoạn, có thể làm chậm sự tiến triển hoàn toàn của AIDS trong nhiều năm. Thuốc có khả năng giúp phục hồi chức năng miễn dịch ở một số trường hợp, do khi tải lượng virus giảm sẽ tạo điều kiện cho hệ miễn dịch phục hồi, tế bào TCD4 tăng lên.

Khi điều trị bằng thuốc ARV cần lưu ý những điều sau để tránh xảy ra tình trạng kháng thuốc Điều trị theo đúng chỉ định:

- Thuốc ARV cần phối hợp 3 loại thuốc kháng virus khác nhau, uống đúng liều, đúng giờ (thường cách nhau 12 tiếng để duy trì nồng độ thuốc trong máu).

- Điều trị sớm ngay khi đủ tiêu chuẩn điều trị theo quy định (Với phụ nữ mang thai, người bị bệnh lao, viêm gan B, người cao tuổi, người có nguy cơ lây nhiễm cho cộng đồng cao có thể điều trị ngay khi phát hiện bệnh, còn lại điều trị khi tế bào T-CD4 giảm dưới 500 tế bào/ milimet khối máu)

- Điều trị liên tục suốt đời, xét nghiệm thường xuyên theo chỉ định để theo dõi hiệu quả của quá trình điều trị:

Những lợi ích của việc điều trị bằng ARV so với không điều trị

Ảnh minh họa

So với nhóm người không được điều trị bằng thuốc kháng virus ARV, những người có điều trị và đặc biệt là được điều trị sớm sẽ có những lợi ích như sau:

- Tăng khả năng hồi phục được hệ thống miễn dịch, giảm nguy cơ mắc những bệnh nhiễm trùng cơ hội nguy hiểm, kéo dài tuổi thọ. Những người dùng ARV sờm và đúng nguyên tắc chỉ dẫn sẽ có thể sống khỏe mạnh và có tuổi thọ như người bình thường, mặc dù giai đoạn đầu dùng thuốc có thể bị ảnh hưởng bởi một số tác dụng phụ.

- Điều trị ARV sớm giúp người nhiễm HIV có sức khỏe ổn định, từ đó duy trì được cuộc sống bình thường như người khỏe mạnh không nhiễm bệnh, giúp người bệnh giảm bớt mặc cảm, tự ti, tiếp tục sống, học tập và lao động, không còn là gánh nặng cho gia đình và xã hội.

- Giảm chi phí thuốc men, chi phí khám, chữa bệnh và chi phí nằm viện, từ đó giảm gánh nặng kinh tế cho gia đình và ngành Y tế trong hoạt động điều trị và dự phòng.

- Đối với những bệnh nhân bị đồng nhiễm viêm gan B với HIV thì việc tiếp cận sớm với điều trị bằng thuốc kháng vi-rút ARV cũng đồng thời có tác dụng điều trị ức chế vi-rút viêm gan B, ngăn chặn tiến triển của viêm gan B tới xơ gan và ung thư gan.

- Điều trị sớm sẽ giúp giảm nguy cơ lây lan virrus cho người thân, cộng đồng, đặc biệt là nhưng người gần gũi với người bệnh như vợ chồng, bạn bè, con cái. 

- Khi mắc HIV, bạn được khuyên là không nên có con. Tuy nhiên, nếu phụ nữ mang thai nhiễm HIV được điều trị dự phòng bằng ARV ở giai đoạn sớm và con của họ được dùng sữa ăn thay thế sữa mẹ thì tỷ lệ lây nhiễm có thể dưới 2%.

Bài tham khảo:

Các xét nghiệm cần kiểm tra thường xuyên trong quá trình điều trị HIV

Những lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị HIV