Cơ chế lây truyền HIV từ mẹ sang con

Bằng chứng của sự lây truyền

- Ở những bào thai 13 tuần tuổi các nhà khoa học đã tìm thấy HIV trong gan, thận, não ...mà mẹ bị nhiễm HIV

- Người ta còn thấy các bất thường về tổ chức học đặc biệt ở não và tuyến hung của các bào thai bị nhiễm HIV.

- Trẻ sinh ra ở bà mẹ nhiễm HIV đã có các rối loạn miễn dịch, đặc biệt bất thường về số lượng tế bào CD4 cho thấy sự lan truyền rất sớm từ mẹ sang con.

Ảnh minh họa: Nguồn internet

Cơ chế lây truyền

Lây truyền trong lúc mang thai

- Lây truyền trong những quý đầu mang thai.

- HIV truyền trực tiếp sang thai qua nhau thai ( 3 tháng đầu và phải có tổn thương màng rau bánh rau ).

- Tuy bánh rau có màng ngăn cách với tử cung nhưng virus HIV cũng có thể có một số tác động làm giảm khả năng chống đỡ của màng rau ở nhứng tháng cuối, màng rau mỏng đi tạo điều kiện thuận lợi để HIV xâm nhập trực tiếp từ mẹ sang con.

Lây truyền trong khi sinh

- Trong quá trình chuyển dạ thai nhi cũng có thể bị nhiễm HIV do xây xát đường sinh dục dưới của mẹ do thăm khám, cắt tầng sinh môn, đặt forcep sơ sinh, giác hút..

- Có thể do thai đi qua đường âm đạo bị xướt xát nên nuốt dịch âm đạo vào máu có thể nhiễm HIV vào đường tiêu hóa.

- Tóm lại lây truyền trong thời kỳ này chủ yếu do đứa trẻ tiếp xúc với dịch âm đạo.

Ảnh minh họa: Nguồn internet

Lây truyền qua sữa mẹ

- HIV từ bạch cầu trong máu mẹ qua các mạch máu vào các nang sữa và qua sữa mẹ đi vào đường tiêu hóa của trẻ sơ sinh.

- Mẹ cho bé bú kết hợp cho bé ăn dặm quá sớm làm tổn thương niêm mạc ruột của bé ( phản ứng với thức ăn lạ ), virus HIV từ sữa mẹ dễ xâm nhập vào cơ thể bé.

Phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con

Can thiệp trước khi sinh con

- Tư vấn xét nghiệm HIV, sàng lọc và điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục,

- Bổ sung vitamin, sắt, dự phòng và điều trị nhiễm trùng cơ hội.

- Sử dụng thuốc kháng vi rút để điều trị cho mẹ hoặc điều trị dự phòng lây truyền từ mẹ sang con

Can thiệp trong khi sinh

- Đối tượng áp dụng với những phụ nữ chưa tiếp cận các can thiệp trước sinh, cần tư vấn xét nghiệm nhanh HIV.

- Nếu dương tính thì sử dụng phác đồ thuốc kháng vi rút dự phòng lây truyền từ mẹ sang con theo hướng dẫn.

- Tránh các can thiệp như bấm ối, forcep, cắt tầng sinh môn… cân nhắc chỉ định mổ lấy thai, nhanh chóng lau sạch máu và sản dịch cho trẻ sơ sinh.

Can thiệp sau khi sinh

Ảnh minh họa: Nguồn internet

- Chủ yếu là tư vấn cho người mẹ về những lợi ích và nguy cơ lây nhiễm HIV khi cho trẻ bú.

- Tốt nhất là nuôi trẻ bằng sữa thay thế nếu có điều kiện.

- Trường hợp không có điều kiện sử dụng sữa thay thế, cần hướng dẫn người mẹ cho bú hoàn toàn trong thời gian đầu, sau đó cai sữa sớm chuyển ăn dặm ngay khi có thể để giảm nguy cơ lây truyền HIV cho trẻ.

- Trẻ cần được giới thiệu và chuyển gửi tới các phòng khám ngoại trú cho trẻ em để theo dõi và điều rị bằng thuốc kháng vi rút.

Sự lây truyền HIV từ mẹ sang con phụ thuộc vào giai đoạn của người mẹ bị nhiễm. Nếu người mẹ biết rõ tình trạng của mình bị nhiễm thì cần đến ngay cac cơ sở y tế để được tư vấn, hỗ trợ và điều trị kịp thời nhằm giảm nguy cơ lây nhiễm từ mẹ sang con. Nếu người mẹ không biết rõ tình trạng của mình thì khi mang thai có thể làm tăng mguy cơ lây nhiễm HIV cho con và bỏ lỡ sự điều trị.