Thai sừng tử cung.

Thai sừng tử cung là gì?

Bình thường buồng tử cung có hình tam giác với đáy phía trên và đỉnh xuống dưới, hai góc phía trên tương ứng với góc của tử cung hay còn gọi là sừng tử cung nơi có sự kết nối với vòi trứng. Khi thai làm tổ bao giờ cũng làm tổ giữa buồng tử cung, nhưng vì một lí do nào đó mà thai làm tổ ở một góc thì lúc đó gọi là chửa góc tử cung hay chửa sừng tử cung (hoặc thai đoạn kẽ). Thai sừng tử cung cũng còn tùy trường hợp mà có thời gian tồn tại khác nhau, có thể là vài tuần nhưng cũng có những trường hợp thai tồn tại đến 4-5 tháng mới vỡ gây nguy hiểm. Tuy nhiên cũng có một số trường hợp thai nằm ở góc sừng cao nhưng khi phát triển lại phát triển vào trong phía buồng tử cung, và có thể giữ được đến lúc sinh. Như vậy thai góc sừng tử cung là một bất thường về vị trí làm tổ của thai chứ không phải là bất thường của thai.Đây là một dạng thai ngoài tử cung khá hiếm gặp.

Ảnh minh họa.

Nguyên nhân thai sừng tử cung?

Thông thường có 3 nguyên nhân chính gây nên hiện tượng này, ngoài ra cũng có những trường hợp số ít là do các nguyên nhân khác,hoặc thậm chí không vì lý do gì nhưng lại bị tình trạng này. 3 nguyên nhân phổ biến đó là do viêm nhiễm phụ khoa, can thiệp phẫu thuật gây thương tổn tử cung, vòi trứng, hoặc do việc nạo phá thai nhiều lần.

- Viêm nhiễm phụ khoa: Viêm nhiễm viêm phụ khoa đặc biệt nếu có gây hẹp hoặc tắc ở vòi trứng sẽ gây tắc, hẹp vòi trứng và dễ gây ra thai ngoài tử cung. Viêm nhiễm vòi trứng thường do bệnh lây truyền qua đường tình dục gây nên như trực khuẩn lậu hay bệnh do chlamydia trachomatis.

- Nạo phá thai cũng là một nguyên nhân gây tắc hẹp vòi trứng, các bệnh phụ khoa như khối u phần phụ, dị dạng bẩm sinh vòi trứng… cũng là nguyên nhân gây chửa ngoài tử cung cũng như thai sừng tử cung.

-Các dị dạng vòi trứng như: vòi trứng bị kéo dài, bị gập góc… hoặc những tác động trực tiếp do phẫu thuật lên vòi trứng từ trước , hoặc tình trạng tắc/hẹp bẩm sinh....đều có nguy cơ cao gặp phải các trường hợp này hơn so với bình thường

Người ta nghiên cứu rằng những thai phụ thường xuyên hít phải khói thuốc lá cũng có nguy cơ gây ra tình trạng thai ngoài tử cung cao hơn, do chất nicotin có trong thuốc lá làm hỏng các nhung mao phủ trên các thành ống và làm giảm cử động của các vòi trứng, gây khó khăn cho quá trình trứng thụ tinh tiến về tử cung. Từ đó dẫn đến trứng làm tổ trong vòi trứng và phát triển thành thai ngoài tử cung, gây nguy cơ vỡ vòi trứng.

Triệu chứng thai sừng tử cung?

Thai sừng tử cung cũng có những dấu hiệu tiến triến theo từng giai đoạn và tình trạng của nó, các dấu hiệu có thể bao gồm:

- Rối loạn kinh nguyệt, ốm nghén: Ngay ở những tuần đầu tiên khi thai mới hình thành ở ngoài vòi trứng thì có tiết ra nội tiết tố gây ảnh hưởng đến cơ thể sản phụ, gây ra các dấu hiệu như: bị tắt kinh. Sau đó có những sản phụ còn bị ốm nghén biểu hiện ở việc buồn nôn và nôn. Người mệt mỏi, thay đổi vị giác,...

- Đau bụng:  Khi thai phát triên to hơn, vị trí kẽ vòi trứng không còn phù hợp với kích cỡ này của thai nên phải trở nên căng dãn rất nhiều, gây ra đau bụng âm ỉ ở một bên vùng bụng dưới rốn. Ban đầu sản phụ có thể thấy đau âm ỉ, tuy nhiên cơn đau sẽ tăng dần và sẽ đau dữ dội khi vòi trứng bị vỡ

- Ra máu: Tình trạng ra máu có thể xuất hiện từ những tuần đầu có thai, nhưng đa phần xuất hiện muộn hơn khi mà khối thai đã lớn nên vòi trứng bị rạn nứt, máu ra ít một, kéo dài hoặc cũng có những trường hợp không bị ra máu trước khi thai bị vỡ.

- Dấu hiệu thai sừng tử cung vỡ: Lúc đó, sản phụ sẽ có cảm giác đau bụng dữ dội, mệt lả, da xanh tái, sốc do chẩy máu ồ ạt bên trong ổ bụng gây ra tình trạng trụy mạch, rối loạn hô hấp, rối loạn nhịp tim,hạ huyết áp, sau đó nếu không cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến tình trạng hôn mê và tử vong do không tự cầm máu được.

Chẩn đoán thai ngoài tử cung?

Khi phụ nữ có quan hệ tình dục không an toàn và bị trễ kinh cần phải làm các xét nghiệm cần thiết thì mới có thể xác định được tình trạng có phải chửa ngoài tử cung hay không.

- Test thử thai để xác định tình trạng có thai

- Siêu âm bụng: Nếu bệnh nhân đến sớm, khối chửa còn nhỏ, chưa vỡ thường thì siêu âm bụng khó phát hiện.

- Thăm khám thấy túi cùng douglas có dịch dày.

- Siêu âm ngã âm đạo với đầu dò có độ ly giải cao, sẽ phát hiện sớm khi khối chửa chưa vỡ, cho thấy trong lòng tử cung không có sự hiện diện của túi thai. Ngược lại, có thể thấy một khối cạnh tử cung hoặc thấy được túi thai trong vòi trứng.

- Nội soi ổ bụng.

Xử lý thai sừng tử cung?

Nếu phát hiện ra thai sừng tử cung thì phải tùy vào vị trí của thai, nếu thai nằm ở vị trí có nguy cơ cao bị vỡ gây nguy hiểm thì phải bỏ thai. Nếu thai phụ đến sớm có thể tiêm thuốc (methotrexate) để làm cho phôi không phát triển được và tiêu tan các tế bào. Sau khi tiêm, thầy thuốc vẫn phẩi theo dõi nồng độ hormon HCG (kích dục tố nhau thai), nếu còn cao thì cần tiêm thêm methotrexate lần nữa. Nếu tiêm thuốc không có tác dụng hay bệnh nhân không thể dùng được methotrexate hay cần theo dõi tiếp thì có thể cần can thiệp soi ổ bụng để quan sát sau đó cắt bỏ mô chửa ngoài tử cung và sửa chữa lại vòi trứng. Trường hợp chảy máu nặng do vỡ vòi trứng, cần mổ khẩn cấp (mở bụng) để lấy đi vòi trứng đã tổn thương nặng hay khâu phục hồi. Có khi phải kết hợp truyền máu để chống truỵ tim mạch.

Với những trường hợp thai sừng tử cung có tiên lượng là giữ được đến khi sinh, thì cũng phải theo dõi đặc biệt sát sao, bởi vì có thể xảy ra những biến chứng bất ngờ gây nguy hiểm đến tính mạng của thai phụ. Khi sinh cũng phải theo dõi đặc biệt vì thai góc sừng này làm tăng nguy cơ bị rau cài răng lược, làm cho khả năng cầm máu của những trường hợp này có thể kém hơn gây băng huyết. Đặc biệt với những sản phụ đã từng bị chửa ngoài tử cung và muốn có thai trở lại, thời gian cần thiết để các chức năng sinh sản ổn định trở lại ít nhất là 1 năm.

Kết luận

Tình trạng thai góc sừng tử cung là một trong những trường hợp thai ngoài tử cung, và có thể thậm chí còn nguy hiểm hơn những trường hợp thai ngoài tử cung thông thường, bởi vì thời gian vỡ của khối thai đôi khi có thể phải ở tháng thứ 3 thứ 4, khi đó khối thai đã lớn nên tình trạng mất máu càng diễn ra trầm trọng hơn khi vỡ và dễ gây nguy hiểm với tính mạng của người phụ nữ. Vì thế dù trong trường hợp nào đi nữa, nếu như có quan hệ không dùng biện pháp tránh thai, hoặc biện pháp tránh thai sử dụng có hiệu quả không cao, sau đó mà bị trễ kinh hoặc ra máu bất thường, rong máu, đau bụng (dễ bị nhầm với rong kinh, rối loạn kinh nguyệt)  thì bắt buộc phải đi khám sản phụ khoa để theo dõi, không được chủ quan để tránh xảy ra các trường hợp nguy hiểm.