Có thai sớm sau sinh và những điều cần lưu ý
Những nhầm lẫn thường gặp dẫn đến có bầu sớm sau sinh
Những trường hợp có bầu sớm sau sinh phần lớn đều là do thiếu kiến thức trong sử dụng biện pháp phòng tránh thai, hoặc có áp dụng nhưng áp dụng các biện pháp tránh thai kém hiệu quả. Những lầm tưởng sau đây là những lý do phổ biến khiến nhiều cặp vợ chồng chủ quan trong phòng tránh thai, dẫn đến mang thai ngoài ý muốn:
- Đang cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ thì không có trứng rụng: Thật ra, theo những nghiên cứu trước đó điều này có thực xảy ra. Thế nhưng không phải mẹ nào cũng có thể áp dụng biện pháp này. Biện pháp cho con bú vô kinh chỉ được áp dụng với mẹ cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ, cho bú 8-10 lần/ ngày, không cách quá 4 tiếng vào ban ngày hoặc 6 tiếng vào ban đêm. Ngoài ra, có những phụ nữ áp dụng đúng theo tiêu chuẩn này nhưng vẫn có thai ngoài ý muốn.
- Chưa có kinh thì không có trứng rụng: Quan điểm này là một sự nhầm lẫn "tệ hại", dẫn đến vô vàn các trường hợp mang thai ngoài ý muốn. Bởi vì sau khi sinh một thời gian, buồng trứng phục hồi và có thể sản xuất trứng khi chưa có kinh nguyệt. Sau đó nếu trứng rụng không được thụ thai thì kỳ kinh nguyệt đầu tiên sau sinh mới xảy ra. Ngược lại nếu lần rụng trứng đó có giao hợp thì người phụ nữ ấy sẽ có thai luôn và chu kỳ kinh nguyệt không xảy ra nữa.
- Tính ngày rụng trứng theo chu kỳ trước khi sinh để kiêng giao hợp: Một số phụ nữ trước khi sinh đã tránh thai rất hiệu quả bằng phương pháp tính ngày an toàn. Tuy nhiên, họ không thể lường được là sau quá trình mang thai và sinh con, cơ thể cũng như cơ quan sinh sản của họ đều bị ảnh hưởng và những quy luật cũ đó áp dụng vào thời điểm này sẽ không còn đúng nữa.
Thời điểm có thai an toàn sau sinh thường và sinh mổ
Đối với sinh thường
Theo các chuyên gia cho biết, với phụ nữ sinh thường thì sau sinh mẹ cũng cần có thời gian để hồi phục sức khỏe, cũng như cơ quan sinh sản trở lại bình thường, vì thế sau sinh thường tốt nhất từ 1 năm đến 1 năm rưới mẹ mới nên có thai trở lại. Tuy nhiên, trong những trường hợp mẹ có thai lại sớm sau khi sinh thường (kể cả với những trường hợp có rạch tầng sinh môn) thì các vấn đề bất lợi cũng ít khi xảy ra, vì thế nếu có thai sớm sau khi sinh thường mẹ cũng không cần lo lắng quá
Đối với trường hợp sinh mổ
Nếu trong những trường hợp sinh thường tử cung của mẹ hầu như không bị tác động nhiều, thì trong trường ợp sinh mổ tử cung của người mẹ sẽ phải bị rạch một đường dài trên 10 centimet. Vì thế, thời gian hồi phục sẽ lâu hơn, đồng thời nếu có thai sớm, mẹ và bé cũng sẽ phải đối mặt với nhiều nguy cơ nguy hiểm đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng.
Thông thường với sinh mổ, bác sỹ khuyên rằng nên để từ sau 2-5 năm mới mang thai trở lại. Tuy nhiên, do ngày nay phương pháp mổ sinh đã được cải tiến so với thế hệ trước (khoảng 20 năm trước sinh mổ thường là mổ dọc, sẽ khiến vết khâu chậm liền, dễ bục hơn nếu mẹ mang hai trở lại sớm. Tuy nhiên ngày nay các bác sỹ đều đã chuyển sang phương pháp mổ ngang, giúp tử cung nhanh hồi phục hơn và giảm tỷ lệ biến chứng nếu mang thai lại sớm) nên nếu có thai mẹ cũng không nên nóng vội đi bỏ thai ngay. Nhiều trường hợp sinh mổ từ 6 tháng đã có thể mang thai lại an toàn. Tuy nhiên điều này còn tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể và phải thông qua siêu âm mới có thể khẳng định được.
Những ảnh hưởng khi mang thai quá sớm sau sinh mổ
Đối với mẹ
- Nguy cơ bục vết sẹo mổ cũ: Là một tai biến sản khoa nguy hiểm, thường xảy ra ở những phụ nữ đã từng có sẹo mổ ở tử cung như mổ lấy thai hay mổ u cắt u xơ tử cung... Hiện tượng bục vết mổ cũ có thể xuất hiện trong quá trình chuyển dạ sinh, nhất là khi cơn co mạnh.
- Đau vết mổ trong quá trình mang thai: Do vết mổ chưa lành hẳn nên có thể gây đau cho mẹ.
- Mẹ không có đủ sức khỏe và thời gian vừa chăm con nhỏ vừa dưỡng thai tốt.
- Tăng nguy cơ rau tiền đạo, rau bám thấp và nếu đẻ mổ nhiều lần nguy cơ rau cài răng lược rất cao. Những trường hợp bất thường về vị trí bám của rau gây nguy cơ chảy máu nặng khi sinh.
- Nguy cơ thai bám vào sẹo mổ cũ: Là một tình trạng rất nguy hiểm, tuy nhiên khá hiếm gặp. Thai có thể bám và làm tổ ngay trên vết mổ cũ, ở giai đoạn sớm gây ra chảy máu nặng và thường phải bỏ thai hoặc có trường hợp bánh rau bám sâu vào cơ tử cung tại vết sẹo mổ cũ, khi đó các gai rau sẽ ăn sâu vào cơ tử cung gây tình trạng cài răng lược thậm chí xuyên thủng tử cung gây chảy máu có nguy cơ dẫn đến tử vong.
Đối với thai nhi
- Trẻ có nguy cơ sinh non rất cao: Trẻ phát triển chưa đầy đủ gây nhiều nguy cơ bệnh cho trẻ sau này.
- Nếu có tình trạng nhau tiền đạo cài răng lược nguy cơ: Thai non tháng, kém phát triển, thiếu máu, tỉ lệ tử vong sơ sinh cao.
- Ngoài ra đối với bé còn đang bú mẹ nguy cơ mất nguồn sữa mẹ, có thể không được chăm sóc đầy đủ.
Mẹ cần làm gì nếu phát hiện có thai sớm sau sinh mổ
Nếu nhỡ có thai lại quá sớm sau khi sinh mổ thì cũng không nên quá lo lắng mà nên thực hiện những điều dưới đây:
- Nên khám sớm ngay khi phát hiện có thai, giúp đánh giá sớm nguy cơ cho người mẹ và bé.
- Thực hiện khám và theo dõi thai kỳ tại cơ sở y tế có chuyên môn cao, có đầy đủ trang thiết bị y tế để xử lý kịp thời khi có bất kỳ bất thường nào phát sinh trong thai kỳ.
- Nếu thai nhi con nhỏ < 10 tuần tuổi nếu phát triển bình thường cân nhắc giữ thai hay bỏ tùy thuộc vào nhu cầu của sản phụ.
- Nếu thai > 12 tuần tuổi thì nên giữ thai vì việc thực hiện thủ thuật phá thai trên những người có sẹo mổ cũ cũng rất nguy hiểm.
- Nên đi khám định đều đặn để theo dõi tình trạng vết mổ cũ và sự phát triển của con, sớm phát hiện dấu hiệu nguy cơ để kịp thời can thiệp, tránh diễn biến xấu nhất có thể xảy ra.
- Trong suốt thai kỳ, nhất là 3 tháng cuối nguy cơ nứt vết mổ cao nhất. Mẹ nên chú ý theo dõi thường xuyên hơn và chú ý những dấu hiệu nguy hiểm.
- Nên chủ động mổ khi thai đủ tuổi để tránh những biến chứng xấu.
Bài tham khảo