Sự thay đổi của vú khi có thai

Sự thay đổi của vú khi mang thai

Trong thời kỳ mang thai, có sự tăng trưởng đáng kể các ống dẫn, các thuỳ và các nang, do những ảnh hưởng của các steroid sinh dục của hoàng thể và nhau thai, của lactogen nhau thai, prolactin và của chorionic gonadotropin. Trong các nghiên cứu thực nghiệm, quan sát thấy estrogen và progesteron gây giải phóng prolactin do làm giảm chất ức chế giải phóng prolactin của vùng dưới đồi (PIF).

Trong thời kỳ có thai, prolactin cũng được giải phóng rất nhiều và có lẽ có tác dụng kích thích biểu mô tuyến phát triển. Nồng độ prolactin tăng lên từ từ trong nửa đầu thời kỳ thai nghén, từ tháng thứ 6 đến tháng thứ 9, nồng độ prolactin trong máu cao hơn bình thường từ 3-ỡ lần, và biểu mô tuyến vú bắt đầu tổng hợp protein. 

Trong vòng 3-4 tuần đầu thai nghén, các ống dẫn phát triển lên đáng kể và tạo thành các nhánh, các thuỳ dưới tác dụng của estrogen. Đến tuần thứ 5-8, vú to lên rõ rệt, với sự giãn các tĩnh mạch nông, có cảm giác nặng tức và vùng núm-quẩng vú trở nên đen hơn. ở 3 tháng giữa, dưới tác dụng của progesteron, sự hình thành các thùy đã vượt trội hơn sự phát triển của các ống dẫn ; các nang chứa sữa non không có mỡ được hình thành dưới tác dụng của prolactin.

Từ nửa sau thời kỳ thai nghén trở đi, vú tăng kích thước do không chỉ tăng sinh biểu mô tuyến vú mà còn do giãn các nang chứa sữa non, cũng như phì đại các tế bào cơ biểu mô, mô liên kết và tổ chức mỡ. Nếu quá trình này bị ngừng lại do đẻ sớm, có thể có chảy sữa từ tuần thứ 16 trở đi.

Tiết sữa

Prolactin, với sự có mặt của hormon tăng trưởng (GH), insulin và cortisol sẽ chuyển các tế bào biểu mô tuyến vú từ trạng thái không tiết sang trạng thái tiết. Trong vòng 4-5 ngày sau đẻ, vú nở to do có sự tích luỹ các chất tiết trong nang và ống dẫn. Sữa non được tiết ra đầu tiên là dạng dịch huyết thanh mịn, dính và có màu vàng. Sữa non chứa lactoglobulin là một globulin miễn dịch. Các acid béo như acid decadienoic, phospholipid, các vitamin tan trong mỡ và lactalbumin trong sữa non có giá trị rất cao về dinh dưỡng. sau tiết sữa non, dần dẫn sẽ chuyển sang tiết sữa chuyển tiếp và sữa thực thụ.

Với những sự thay đổi này thì sau khi sinh em bé với lần bú đầu tiên sẽ là sự kích thích giúp tuyến sữa sản xuất những giọt sữa đầu tiên gọi là sữa non. Sự thay đổi này khiến những chị em phụ nữ sinh con lần đầu lo lắng nhưng sự lo lắng này sẽ mất đi khi thai phụ được sự tư vấn của bác sĩ. Một số thai phụ có tuyến vú phụ ở gần nách, tuyến vú phụ này cũng sẽ có sự thay đổi dưới ảnh hưởng của nội tiết như tuyến vú chính ở hai bên vú. Sự thay đổi của vú hết sức quan trọng giúp thai phụ có thể sản xuất sữa để cho con bú sau sinh.