Thiếu máu ở phụ nữ mang thai.

Tổng quan về thiếu mau khi mang thai

Thiếu máu là ‘bệnh’ quen của thai phụ. Điều này lý giải vì sao khi đi khám thai định kỳ, bạn luôn phải làm xét nghiệm máu, nhất là vào quý đầu thai kỳ. Thiếu máu là tình trạng giảm số lượng hồng cầu hay còn gọi là huyết sắc tố trong máu. Và nguyên nhân gây thiếu máu khi mang thai phần đa là do thiếu sắt.

Vì sao phụ nữ mang thai dễ thiếu máu?

Nồng độ huyết sắc tố trong máu ở mẹ có thể giảm rất đột ngột do nhu cầu tăng trưởng của bé. Sự gia tăng thể tích máu trong thai kì cũng gây thiếu máu vì nồng độ huyết sắc tố giảm do bị pha loãng so với bình thường.

Ảnh minh họa: Nguồn internet

Chế độ ăn uống ít chất sắt. Thực đơn ăn kiêng hà khắc hoặc chỉ ăn các loại thức ăn năng lượng thấp đều có thể dẫn đến thiếu máu. Thai phụ nhẹ cân khi bắt đầu mang thai hoặc nghén nặng sẽ có nguy cơ thiếu máu cao hơn những thai phụ khác.

Các loại mất máu như doạ sẩy thai, xuất huyết trước sinh hoặc các loại xuất huyết khác đều có thể là nguyên nhân của thiếu máu. Khi đó thời gian để nguồn sắt dự trữ tái bổ sung sẽ không đủ nếu thai kì lần này quá gần lần sảy thai trước.

Nguy cơ thiếu máu cao hơn nếu mang đa thai, các lần sinh gần nhau hoặc mắc các bệnh lý mạn tính có liên quan đến máu cũng là nguyên nhân gây ra thiếu máu.

Dấu hiệu của thiếu máu

Da tái xanh, yếu ớt, mệt mỏi bất thường, uể oải, không có khả năng chịu đựng như bình thường. Bệnh nhân thiếu máu thường cảm thấy đau đầu hoặc ngất xỉu.

Cảm thấy khó chịu, dễ bực tức và dễ nhiễm bệnh. Cảm giác khó thở, cảm giác như leo cầu thang cao hoặc đi bộ thật nhanh mà không được nghỉ để lấy hơi.

Ảnh minh họa: Nguồn internet

Niêm mạc mí mắt, môi nhợt nhạt khi có thiếu máu.

Một số phụ nữ thiếu máu nặng khi mang thai thích ăn những thứ không ăn được như đất sét, cát, phấn…là vì cơ thể họ quá thiếu sắt trong khi những chất này liên quan đến quá trình hấp thu sắt và có thể giải quyết phần nào.

Hậu quả của thiếu máu do thiếu sắt khi mang thai

Thiếu máu ở thai phụ nếu nhẹ thì không có vấn đề gì nhưng nặng sẽ đặc biệt nguy hiểm vì có thể làm tăng nguy cơ sảy thai, nhau tiền đạo, nhau bong non, cao huyết áp thai kỳ, tiền sản giật, ối vỡ sớm, băng huyết sau sinh, nhiễm trùng hậu sản… Ngoài ra, nếu có xuất huyết hậu sản sẽ đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng người mẹ.

Hơn thế nữa, mẹ thiếu máu dễ sinh con thiếu máu, nhẹ cân, sinh non tháng, suy thai và tăng khả năng bị các bệnh sơ sinh hơn so với bình thường. Đặc biệt, con của những bà mẹ thiếu máu giai đoạn sớm thai kỳ còn có nguy cơ bệnh tim mạch cao hơn trẻ khác.

Điều trị thiếu máu khi mang thai

Bổ sung chất sắt dạng viên hoặc dạng nước. Bên cạnh đó cũng có thể tăng cường sắt qua chế độ ăn uống các thực phẩm giàu săt như thịt nhất là thịt đỏ và rau xanh như bông cải xanh, cải đường, đậu…

Ảnh minh họa: Nguồn internet

Nên phối hợp bổ sung axit folic với bổ sung sắt. Nếu bà bầu có nồng độ sắt quá thấp, có thể bổ sung sắt bằng cách tiêm hoặc đôi khi phải truyền máu.

Để hấp thụ sắt tốt nhất nên uống khi đói. Lưu ý trước và sau khi uống viên sắt thì không nên uống trà, cà phê hoặc sữa bởi nó sẽ cản trở sự hấp thụ sắt, thay vào đó nên uống nước cam, các vitamin C giúp hấp thụ sắt rất tốt. Nên uống giữa hai bữa ăn và không uống sau bữa tối trước khi đi ngủ. 

Bổ sung vitamin B12 dạng viên hoặc bổ sung qua chế độ ăn. Nguồn dinh dưỡng nhiều B12 là các thực phẩm như trứng, thịt và sữa.

Nồng độ sắt sẽ trở về bình thường trong vòng vài tuần sau khi điều trị. Nếu không thai phụ sẽ phải làm thêm một số xét nghiệm để tìm nguyên nhân khác gây thiếu máu. 

Sắt dạng viên uống có thể gây bón, khó chịu dạ dày và thay đổi màu phân thành xanh lá đậm hoặc đen. Vậy nên thai phụ nên ăn nhiều rau củ quả để tăng cường chất xơ và uống thêm nước để tránh tác dụng phụ này

Để đảm bảo sức khỏe tốt cho cả mẹ và con thì phụ nữ khi mang thai nên lưu tâm hơn với những biểu hiện sức khỏe của mình. Đăng kí quản lý thai kì tại các cơ sở y tế để được thăm khám thai kì thường xuyên. Thai phụ nên thực hiện chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng, bổ sung viên sắt và kết hợp bổ sung axit folic, bổ sung vitamin B12… để phòng tránh thiếu máu trong thai kì.