Nữ hóa tuyến vú ở nam giới (phì đại tuyến vú): Nguyên nhân và cách điều trị

Bệnh nữ hóa tuyến vú ở nam giới là gì

Nữ hóa tuyến vú hay còn gọi với nhiều tên khác như phì đại tuyến vú, chứng vú to, ngoài ra nó còn được biết đến với tên quốc tế là Gynecomastia, đây là hiện tượng vú của nam giới bị phì đại lên, nó có thể xuất hiện ở một hoặc hai vú.

Nữ hóa tuyến vú rất thường gặp ở thiếu niên độ tuổi dậy thì (chiếm 67% bệnh lý tuyến vú ở nam giới). Xảy ra ở hơn một nửa nam thanh niên, và thường sẽ tự khỏi theo thời gian. Ở những người đàn ông lớn tuổi hơn, hiện tượng phì đại tuyến vú xảy ra với tỉ lệ 1/3.

Nữ hóa tuyến vú có thể gặp ở một hoặc hai bên.

Dấu hiệu bệnh nữ hóa tuyến vú

Dấu hiệu ban đầu là một khối mô đàn hồi hoặc khá rắn dưới hai đầu núm vú và sau đó lan rộng ra ngoài vùng vú. Phần mô phình to không phải là mô mỡ mà là mô các tuyến. 50% số trường hợp, sự phình to xảy ra ở cả hai bên ngực. Một số trường hợp khác chỉ xảy ra ở một bên.

Sự phì đại mô vú có thể gây đau đớn hoặc tăng nhạy cảm vùng ngực. Điều này nên cần có sự kiểm tra của bác sĩ. Nữ hóa tuyến vú có thể trông như một khối u nhỏ mà ngày càng trở nên nhạy cảm hơn khi lớn dần.

Nữ hóa tuyến vú có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi hoặc cân nặng nào. Nam giới bị béo phì có bộ ngực to thường bị nhầm lẫn với việc mắc nữ hóa tuyến vú. Tuy nhiên đó là do bởi họ có mô mỡ lớn ở khắp cơ thể bao gồm cả vùng ngực. Nhưng thực ra không phải là mắc nữ hóa tuyến vú.

Nguyên nhân gây ra tình trạng nữ hóa tuyến vú ở nam giới

Nữ hóa tuyến vú có thể là sinh lý hoặc bệnh lý. Nữ hóa tuyến vú sinh lý gặp ở 3 nhóm tuổi: sơ sinh, dậy thì và người cao tuổi. Nữ hóa tuyến vú sinh lý không phải là vấn đề đáng lo ngại vì nó thường không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và có thể tự khỏi theo thời gian. Tuy nhiên nó có thể gây ảnh hưởng mạnh về mặt tâm lý cho người bệnh.

Nữ hóa tuyến vú bệnh lý được gây ra do sự giảm sản xuất hay giảm hoạt động của nội tiết tố Testosterone; sự gia tăng sản xuất hay tăng hoạt động của Estrogen; do dùng thuốc hay phối hợp các nguyên nhân trên. Tình trạng giảm sản xuất hay giảm hoạt động của Testosterone (hậu quả của giảm chức năng tuyến sinh dục nguyên phát hoặc thứ phát) gồm các nguyên nhân sau:

- Bất thường nhiễm sắc thể (Hội chứng Klinefelter).

- Các bệnh lý ở tinh hoàn (Không có tinh hoàn bẩm sinh, chấn thương tinh hoàn, xoắn tinh hoàn, viêm tinh hoàn do virus quai bị...)

- Các bệnh lý ác tính làm gia tăng hCG (ung thư phổi tế bào lớn, carcinoma dạ dày, carcinoma tế bào thận, u gan).

- Bệnh lý ở các tuyến nội tiết (Suy thận, suy tuyến thượng thận, cường giáp, u tuyến yên, hội chứng Kallmann...)

- Suy dinh dưỡng.

- Hội chứng giảm nhạy cảm với Androgen.

- Hội chứng thiếu men 5 alpha reductase.

Một số loại thuốc có thể gây nữ hóa tuyến vú sau đây bao gồm:

- Estrogen hay thuốc có hoạt tính Estrogen: diethylstilbestrol, digitalis và phytoestrogens, thực phẩm hay mỹ phẩm có chứa estrogen.

- Các thuốc thúc đẩy tổng hợp Estrogen: gonadotropins, clomiphene, phenytoin, và testosterone ngoại sinh.

- Các thuốc ức chế tổng hợp hay ức chế hoạt động của Testosterone như: ketoconazole, metronidazole, cisplatin, spironolactone, cimetidine, flutamide, finasteride, và etomidate.

Nữ hóa tuyến vú có thể gây ảnh hưởng tới sức khỏe và tâm lý người bệnh.

Chẩn đoán nữ hóa tuyến vú bằng cách nào

Bác sĩ khi tiếp nhận bệnh nhân nghi ngờ nữ hóa tuyến vú sẽ tiến hành khai thác tiền sử của người bệnh, để nhận định có các yếu tố liên quan làm tăng nguy cơ nữ hóa tuyến vú hay không. Sau đó bác sỹ sẽ kiểm tra lâm sàng, kết hợp với chụp nhũ ảnh hoặc siêu âm tuyến vú để chẩn đoán tình trạng của người bệnh. Ngoài ra, các xét nghiệm máu có thể được thực hiện để kiểm tra lượng hormone và tìm ra các nguyên nhân khác.

Điều trị nữ hóa tuyến vú như thế nào

Các bé trai từ 12 đến 16 tuổi và trẻ sơ sinh thường không cần điều trị do bệnh nữ hóa tuyến vú của bé sẽ tự khỏi khi lớn. Các phương pháp dùng để điều trị bệnh nữ hóa tuyến vú bao gồm:

- Chườm lạnh và sử dụng thuốc giảm đau nếu vú bị sưng tấy

- Không sử dụng các chất kích thích

- Ngưng sử dụng các chất dùng trong thể hình, cho bác sĩ biết các loại thuốc bổ sung chất dinh dưỡng mà bạn đang dùng.

Tuy nhiên với những trường hợp nữ hóa tuyến vú là do ảnh hưởng của bệnh lý thì cần điều trị tùy theo nguyên nhân gây ra nó.

Bác sỹ thường sẽ sử dụng phác đồ điều trị nội khoa (điều trị bằng thuốc), nếu trong trường hợp đặc biệt cần thiết hoặc không đáp ứng với thuốc điều trị thì sẽ chuyển qua điều trị bằng phẫu thuật.

Bài tham khảo:

Các bệnh lành tính ở tuyến vú

Xơ nang tuyến vú có nguy hểm không?