Viêm tinh hoàn do quai bị

Quai bị là bệnh ở tuyến nước bọt mang tai (phía sau má giữa hàm và tai), do virus gây ra, làm cho tuyến sưng đau, kéo dài từ 1-3 ngày, thường xảy ra vào mùa xuân nhưng nhiều nhất là vào tháng 4 và tháng 5; tỷ lệ ở người Việt Nam là 47 cho 100.000 dân. Đau tăng lên khi nhai, nuốt, nói chuyện hoặc uống đồ chua (nước cam). Có thể sốt cao đến 39 độ C.

Nhiều khi tuyến mang tai cả 2 bên đều bị tổn thương, một bên sưng đau trước bên kia vài ngày. Một số ít trường hợp, virus tấn công cả những tuyến nước bọt khác ngoài tuyến nước bọt mang tai do đó sưng đau dưới lưỡi, dưới hàm...Hiếm hơn nữa là não, tuyến tuỵ và các cơ quan khác cũng có thể bị viêm.

Quai bị ở người trẻ hay người trưởng thành có thể gây viêm tinh hoàn, từ đó dẫn đến giảm số lượng tinh trùng. Nam giới sau tuổi dậy thì mắc quai bị dễ có biến chứng viêm tinh hoàn (tỷ lệ 20-35% theo khoa hiếm muộn bệnh viện Từ Dũ, TP. Hồ chí Minh), biến chứng này diễn ra trong vòng 1-6 tháng sau đợt viêm cấp khiến cho việc sinh sản tinh trùng giảm và có thể mất hẳn. Tinh hoàn viêm thường sưng to và đau, bẹnh nhân có thể bị sốt. Khoảng 50% trường hợp, tinh hoàn teo dần. Bị viêm cả 2 bên tinh hoàn sẽ dẫn đến vô sinh hoàn toàn.

Muốn biết tinh hoàn co bị teo không cần được thầy thuốc khám, nói chung tinh hoàn của người trưởng thành có kích thước bình thường tương đương với chính ngón tay cái của người đó. Chỉ làm tinh dịch đồ mới biết có bị ảnh hưởng đến khả năng sinh sản hay không. Kích thước dương vật không bị ảnh hưởng bởi quai bị và không liên quan đến kích thước tinh hoàn.