Hiện tượng không có kinh nguyệt ở phụ nữ đã đến tuổi trưởng thành.

Chu kỳ kinh nguyệt được chi phối bởi hoạt động trục hạ đồi - tuyến yên - buồng trứng với cơ quan đích là tử cung. Nếu một trong các cơ quan trên bị ảnh hưởng sẽ gây rối loạn kinh nguyệt, trong đó có vô kinh. Người phụ nữ khi bước qua tuổi dậy thì mà không hề xuất hiện kinh nguyệt được gọi là vô kinh nguyên phát. Trong vô kinh nguyên phát cần phải quan tâm tất cả các loại nguyên nhân, cả những bất thường về hoạt động nội tiết của trục vùng dưới đồi - tuyến yên - buồng trứng, cả những bất thường về cấu tạo giải phẫu của bộ phận sinh dục.

Nguyên nhân gây vô kinh nguyên phát

Do bất thường, khiếm khuyết ở cơ quan sinh dục: Không có tử cung, không có âm đạo, có vách ngăn âm đạo, màng trinh không thủng, teo tuyến yên bẩm sinh, teo buồng trứng bẩm sinh, rối loạn hoạt động enzym bẩm sinh của tuyến sinh dục, tuyến vỏ thượng thận ...

Ảnh minh họa: Nguồn Internet

Rối loạn hoạt động nội tiết của trục vùng dưới đồi - tuyến yên- buồng trứng: Có thể nhận thấy một cách tương đối hiện tượng rối loạn hormone sinh dục nữ bằng việc quan sát những dấu hiệu nữ tính như sự phát triển của vú và lông mu, lông nách.

Vú và lông mu không phát triển tức là buồng trứng không hoạt động, có thể do các nguyên nhân như teo buồng trứng bẩm sinh, teo tuyến yên bẩm sinh. Cần tiến hành các xét nghiệm thăm dò nội tiết hoặc các chứng nghiệm hormone (điều trị thử) để xác định tuyến nội tiết bất thường.

Nếu vú và lông mu phát triển, tức là buồng trứng có hoạt động, khi đó nguyên nhân gây vô kinh có thể do không có âm đạo hoặc màng trinh không thủng (bế kinh, vô kinh giả), hoặc không có tử cung.

Ngoài ra, một số nguyên nhân gây vô kinh nguyên phát hiếm gặp khác, chiếm  tỷ lệ thấp:

- Hội chứng thượng thận - sinh dục

- Hội chứng Turner

- Vô kinh do dị dạng ngoại vi

- Tinh hoãn nữ tính hóa (hội chứng Morris)

Ảnh hưởng sức khỏe của hiện tượng vô kinh

Vô kinh nguyên phát do hoạt động của buồng trứng không thuận lợi như bình thường, cơ thể người phụ nữ không phóng noãn hoặc có thể phóng noãn nhưng khó thụ thai.

Những trường hợp nội tiết trục dưới đồi - tuyến yên - buồng trứng hoàn toàn bình thường, vô kinh do bất thường ở cơ quan sinh dục dạng nhẹ (như màng trinh không thủng, có vách ngăn âm đạo) sau khi phẫu thuật sẽ không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe cũng như khả năng sinh con.

Những trường hợp còn lại có nguy cơ cao bị mắc các bệnh lý cơ quan sinh sản và nguy cơ cao bị hiếm muộn, vô sinh.

Ảnh minh họa: Nguồn Internet

Khắc phục vô kinh nguyên phát

Điều trị đối với hệ thống nội tiết chủ yếu là dùng hormone thay thế.

Đối với những bất thường giải phẫu, nếu được, có thể giải quyết bằng phẫu thuật (cắt bỏ âm vật to, chích chọc màng trinh dẫn thoát máu kinh ứ đọng, cắt bỏ tinh hoàn nữ tính hóa...) . Nhưng phần lớn cũng chỉ là điều trị triệu chứng, giải quyết không triệt để.

Bên cạnh đó, các bạn gái cần có chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng và vitamin, sống thoải mái, lành mạnh.

Kinh nguyệt đóng vai trò quan trọng trong đời sống sinh lý của người phụ nữ và thể hiện một phần sức khỏe đời sống sinh sản, chính vì vậy khi bước vào độ tuổi dậy thì mà không thấy có kinh nguyệt các bạn gái không ngại ngần mà nên đi khám sớm tại các cơ sở sản phụ khoa để được phát hiện và điều trị sớm những trường hợp bất thường.