Lạc nội mạc tử cung và những điều cần biết

Lạc nội mạc tử cung là gì?

Nội mạc tử cung là lớp lót bên trong tử cung, thường bong ra khi hành kinh và lại được tái tạo khi sạch kinh, cũng là nơi để thai nhi làm tổ và phát triển. Lạc nội mạc tử cung là do máu kinh (có lẫn những mảnh nhỏ của nội mạc tử cung bong ra) bị chảy ngược trở lại. Thường nó chảy vào ống dẫn trứng, qua ống dẫn có thể thấm vào khoang bụng, bàng quang, trực tràng và có thể tới buồng trứng. Những mảnh vụn của nội mạc tử cung cắm vào những nơi này và cứ thế phát triển, vì thế gọi là lạc nội mạc tử cung.

Nguyên nhân

Tất cả các yếu tố làm cho máu kinh ngược trở lại đều có thể là nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung.

- Ở con gái: Do hiện tượng bế kinh nên khi tử cung co bóp đẩy máu kinh ra ngoài thì máu chảy ngược trở lại.

- Ở phụ nữ đã có gia đình: Do giao hợp khi có kinh, dương vật đã đẩy máu kinh đi ngược lại.

Các yếu tố nguy cơ:

- Tuyến giáp có vấn đề cũng làm tăng nguy cơ bị lạc nội mạc tử cung.

- Yếu tố di truyền: Mẹ bị lạc nội mạc tử cung thì con gái cũng có khả năng bị.

- Một khả năng khác là trong giai đoạn phát triển phôi thai, các tế bào nội mạc tử cung có thể rơi ra ngoài tử cung và đến các cơ quan xung quanh.

- Ảnh hưởng bởi yếu tố môi trường nhưng cơ chế chính xác thì vẫn chưa biết.

Nguồn ảnh: Internet.

Triệu chứng

Triệu chứng sẽ khác nhau tùy vào mỗi giai đoạn của chu kì kinh.

- Đau vùng chậu lắt nhắt.

- Đau khi quan hệ tình dục.

- Ra nhiều kinh, có cục máu đông, chu kì kinh bất thường.

- Đau giữa kì kinh, thường liên quan lúc rụng trứng, đau trước và sau khi hành kinh.

Biến chứng

- Vô sinh hay chửa ngoài tử cung.

- Gây dính vòi trứng hay cản trở sự phóng noãn của buồng trứng.

- Tăng sự thực bào, vì thế tiêu diệt tinh trùng, trứng, hay phôi.

Điều trị

Lạc nội  mạc tử cung chỉ điều trị khi có triệu chứng đau hoặc hiếm muộn.

Điều trị nội khoa:

Liệu pháp viên uống ngừa thai phối hợp: là lựa chọn đầu tay trong điều trị nội khoa, có thể sử dụng theo chu kì hoặc liên tục.

Liệu pháp Progestin

- Nhóm progestin đường uống.

- Nhóm Depot progestin (DMPA) tiêm bắp hoặc tiêm dưới da, không dùng cho bệnh nhân mong muốn có thai.

- Dụng cụ tử cung phóng thích progestin (vòng megyna).

Nguồn ảnh: Internet.

Danazol là dạng uống ức chế tiết gonadotropin và gây vô kinh.

Chất ức chế men thơm hóa(Aromatase inhibitor): Ức chế sự hình thành estrogen tại chỗ tế bào niêm mạc tử cung cấy ghép, ức chế sản xuất estrogen của buồng trứng và các nguồn dự trữ khác như mô mỡ.

Liệu pháp đồng vận: Làm giảm sản xuất estrogen tại buồng trứng tạo hiệu quả bất hoạt sang thương vùng chậu và giảm đau.

Điều trị ngoại khoa:

Phẫu thuật nội soi là phương pháp được lựa chọn rộng rãi, không liên quan với độ nặng của bệnh và có nhiều ưu thế hơn so với mổ hở. Có 3 phương pháp phẫu thuật sau:

- Điều trị bảo tồn: Áp dụng ở bệnh nhân còn trẻ tuổi , trong độ tuổi sinh đẻ, muốn có con. Phương pháp này đơn giản, vết mổ tương đối nhỏ. Sau khi phẫu thuật, bệnh nhân có thể sớm tranh thủ mang thai. Nhược điểm là tỷ lệ tái phát cao.

- Điều trị tận gốc: Nếu phụ nữ ở vào thời kỳ tiền mãn kinh, có thể chọn phương pháp cắt bỏ toàn bộ tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng và những vùng bị lây nhiễm bệnh.

- Điều trị tổn thương phối hợp: Đối với những người không có nhu cầu sinh con nữa, có thể tiến hành cắt bỏ toàn bộ tử cung cho đến vùng nhiễm, giữ lại một phần buồng trứng. Sau khi phẫu thuật, bệnh nhân phải uống thuốc trị bệnh. Tỷ lệ tái phát rất thấp.

Phòng bệnh

Uống đủ nước: Giúp các cơ quan trong cơ thể hoạt động tốt, tránh được tình trạng các lớp niêm mạc tử cung bị bong ra mà không tan, đóng cục và đi lạc vào ổ bụng gây lạc nội mạc tử cung.

Chọn các thực phẩm giầu protein: Các thực phẩm giàu protein góp phần duy trì sự cân bằng của các hoocmon trong cơ thể, giảm tình trạng rối loạn nội tiết và nguy cơ bị bệnh lạc nội mạc tử cung.

Ăn nhiều trái cây và rau quả tươi: Các loại rau lá xanh và trái cây có màu sậm thường tốt hơn vì chứa nhiều chất chống oxy hóa và vitamin cho cơ thể, làm giảm các phản ứng để tạo estrogen trong cơ thể, cân bằng hormon làm giảm nguy cơ bị lạc nội mạc tử cung.

Nguồn ảnh: Internet.

Loại bỏ thực phẩm giàu chất béo: Các thực phẩm chiên rán, đồ ăn nhanh… giàu chất béo có thể làm tăng estrogen trong máu, làm mất cân bằng nội tiết và tác động đến dòng chảy của kinh nguyệt.

Bạn gái đến tuổi dậy thì chưa thấy kinh nhưng lại đau bụng theo chu kì cần đi kiểm tra loại trừ trường hợp bế kinh.

Phụ nữ đã quan hệ tình dục thì không quan hệ vào những ngày có kinh để giảm nguy cơ lạc nội mạc tử cung.

Phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung, tùy vào vị trí và mức độ có thể ảnh hưởng đến việc có thai, cũng có nhiều phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung và vẫn có thai được bình thường. Một số người thì được định bệnh sau khi đã có con. Mặc dù vậy, lạc nội mạc tử cung vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến phụ nữ vô sinh. Khi gặp các triệu chứng của lạc nội mạc tử cung, phụ nữ nên chủ động đi khám và điều trị sớm.