Tăng sản niêm mạc tử cung

Tăng sản niêm mạc tử cung là gì

Niêm mạc tử cung hay còn gọi là nội mạc tử cung là một lớp bao phủ toàn bộ bề mặt phía bên trong của tử cung. Nội mạc tử cung có khả năng thay đổi trong suốt chu kỳ kinh nguyệt để đáp ứng với hormone. Ở đầu chu kỳ, hormone estrogen do buồng trứng tạo ra sẽ giúp lớp niêm mạc phát triển và dày lên để chuẩn bị tử cung cho thai kỳ. Tiếp theo, vào giữa chu kỳ, trứng được giải phóng khỏi từ buồng trứng (rụng trứng). Sau khi rụng trứng, lượng hormone khác gọi là progesterone bắt đầu phát triển. Progesterone chuẩn bị cho nội mạc tử cung nhận và nuôi dưỡng trứng thụ tinh. Nếu không có thai, estrogen và progesterone sẽ giảm dần. Khi progesterone bắt đầu giảm, nó sẽ tạo ra kinh nguyệt hoặc tróc lớp niêm mạc. Khi lớp niêm mạc tróc hoàn toàn thì một chu kỳ kinh nguyệt mới bắt đầu.

Ảnh minh họa.

Tăng sản nội mạc tử cung là tình trạng nội mạc tử cung hay lớp niêm mạc tử cung trở nên quá dày vì tăng trưởng tế bào dư thừa. Mặc dù không phải là ung thư nhưng bệnh này có thể dẫn đến ung thư tử cung trong một số trường hợp.

Tổ chức Y tế thế giới chia tăng sản nội mạc tử cung thành 4 loại lớn:

Tăng sản điển hình (không có tế bào không điển hình nghĩa là không có tế bào có nhân dị dạng hay phân chia bất thường): 

- Tăng sản đơn giản 

- Tăng sản phức tạp (thay đổi cấu trúc)

Tăng sản không điển hình (có tế bào không điển hình)

- Tăng sản đơn giản không điển hình

- Tăng sản phức tạp không điển hình (với cấu trúc và tế bào học không điển hình)

Nguyên nhân tăng sản niêm mac tử cung

Tăng sản nội mạc tử cung thường xảy ra do estrogen quá mức nhưng thiếu progesterone. Nếu rụng trứng không xảy ra, progesterone không được tạo ra và lớp niêm mạc không bị tróc ra. Nội mạc tử cung có thể tiếp tục tăng lên khi đáp ứng với estrogen. Các tế bào tạo lớp niêm mạc có thể tích tụ với nhau và có thể trở nên bất thường. Nếu không được điều trị kịp thời thì bệnh có thể tiến triển thành ung thư.

Đối tượng có nguy cơ cao mắc tăng sản nội mạc tử cung

- Phụ nữ suy giảm hormone progesterone, gần mãn kinh (khi rụng trứng thất thường) hoặc phụ nữ sau mãn kinh (khi rụng trứng đã dừng lại),

- Sử dụng liệu pháp thay thế estrogen không bổ sung progestins và thuốc điều trị ung thư vú tamoxifen cũng có thể là tác nhân gây ra tình trạng này.

- Dậy thì sớm;

- Tiền sử cá nhân mắc một số bệnh như tiểu đường, hội chứng buồng trứng đa nang, bệnh túi mật hoặc bệnh tuyến giáp;

- Béo phì;

- Hút thuốc lá;

- Gia đình có tiền sử ung thư buồng trứng, ung thư đại trực tràng hoặc tử cung.

Biểu hiện của tăng sản niêm mạc tử cung

Các triệu chứng phổ biến của tăng sản nội mạc tử cung bao gồm:

- Chảy máu trong chu kỳ kinh nguyệt nặng hơn hoặc kéo dài hơn bình thường; thường xuất hiện các cục máu đông lớn khi ra kinh

- Chu kỳ kinh nguyệt ngắn hơn 21 ngày (tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt đến ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt tiếp theo);

- Chảy máu nào sau mãn kinh.

- Đôi khi bệnh nhân có thể bị đau nhẹ ở vùng bụng dưới, kể cả trong thời gian kinh nguyệt.

- Vô sinh là người đồng hành thường xuyên nhất của tăng sản nội mạc tử cung, và đôi khi nó có thể là triệu chứng duy nhất của nó.

- Với xuất huyết tử cung kéo dài bệnh nhân có thể bị thiếu máu. Biểu hiện là có làn da của da, suy nhược chung, chóng mặt, đau đầu, mệt mỏi...

Điều trị tăng sản niêm mạc tử cung

Để điều trị bệnh tăng sản nội mạc tử cung cần phải xác định rõ bệnh lý này thuộc loại nào, cũng như nguyên nhân thì mới có thể đưa ra phương hướng điều trị phù hợp. Đối với việc tăng sản điển hình (loại 1 và loại 2) không có các tế bào nhân dị dạng- tế bào không điển hình thì nguy cơ tiến triển thành ung thư chỉ 1-3% nên hướng điều trị sẽ là điều trị nội khoa bằng progestins, có thể dùng dưới dạng uống, tiêm .... Siêu âm sẽ là biện pháp theo dõi dựa theo đo bề dày nội mạc tử cung. Tùy theo cải thiện lâm sàng (biểu hiện bởi tình trạng rong huyết), có thể cần can thiệp soi buồng tử cung hay nạo kiểm tra sau 3 tháng.

Riêng đối với người tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh có tăng sản phức tạp, điển hình thì có thể cân nhắc chỉ định cắt tử cung. Với dạng tăng sản không điển hình (loại 3 và loại 4) có nguy cơ chuyển thành ung thư 8-30% cho nên khuynh hướng điều trị cũng sẽ là cắt tử cung. Nhưng nếu người phụ nữ còn trẻ, hay chưa đủ con thì sẽ cố gắng điều trị bằng thuốc, nếu tình trạng không cải thiện mới cắt tử cung.

Kết luận

Tăng sản nội mạc tử cung là bệnh lý phức tạp ảnh hưởng đến sức khỏe của người phụ nữ cũng như khả năng sinh sản của họ. Do đó phụ nữ cần theo dõi chu kỳ kinh nguyệt thường xuyên,nếu chu kỳ kinh nguyệt có sự rối loạn cần thăm khám sản phụ khoa sớm để có hướng xử lý tích cực, tránh mức độ bệnh nặng mới điều trị sẽ khó khăn và phải điều trị lâu dài hơn.