Tình trạng mãn kinh sớm: Nguyên nhân và cách điều trị

Mãn kinh sớm là gì

Mãn kinh là một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời người phụ nữ, cũng giống như tuổi dậy thì, là quá trình bắt buộc phải có trong cuộc đời của người phụ nữ. Đây là thời điểm khiến người phụ nữ một lần nữa thay đổi nhiều về mặt sinh lý cơ thể cũng như tâm lý, đối với nhiều người đây cũng có thể lại là một kỳ khủng hoảng.

Thông thường thời điểm mãn kinh hay mãn kinh đúng tuổi là lúc phụ nữ khoảng ngoài 50 tuổi, tiền mãn kinh diễn ra trước đó 3-5 năm. Vì thế có thể hiểu rằng, tiền mãn kinh thường gặp ở 45-47 tuổi. Còn mãn kinh sớm là khái niệm để chỉ tình trạng mãn kinh xảy ra trước tuổi 40. Bằng chứng khẳng định viện mãn kinh sớm là thời gian trên 1 năm người phụ nữ không có chu kỳ kinh nguyệt thì được gọi là mãn kinh sớm.

Ảnh minh họa

Nguyên nhân gây ra tình trạng mãn kinh sớm

- Bất thường di truyền nhiễm sắc thể: Phụ nữ mắc hội chứng Turner chỉ có 1 NST X hoặc khuyết thiếu một phần của nhiễm sắc thể X. Buồng trứng không hình thành bình thường và kết quả là họ sẽ bị mãn kinh sớm.

- Tính chất gia đình: Phụ nữ có người thân trong gia đình có tình trạng mãn kinh sớm có nhiều khả năng gặp tình trạng mãn kinh sớm cao hơn.

- Bệnh tự miễn của cơ thể: Khi hệ thống miễn dịch của cơ thể nhầm lẫn tế bào bình thường của cơ thể là tế bào lạ, chúng sẽ tấn công và tiêu diệt chính những tế bào bình thường của cơ thể. Điều này có khả năng làm tổn thương buồng trứng và gây ra tình trạng ngừng sản xuất nội tiết tố nữ. Bệnh tuyến giáp và viêm khớp dạng thấp là hai bệnh phổ biến gây ra tình trạng mãn kinh sớm.

- Phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng do bệnh lý:Việc cắt bỏ cả hai buồng trứng khiến cơ thể mất đi toàn bộ nguồn sản xuất nội tiết tố sinh dục nữ, do đó khiến cơ thể lập tức rơi vào tình trạng mãn kinh. Nếu thực hiện việc này trước 40 tuổi sẽ được coi là mãn kinh sớm.

- Hóa trị hoặc xạ trị vùng chậu điều trị ung thư: hóa trị ung thư hoặc xạ trị vùng chậu đối với ung thư hệ sinh sản có thể gây tổn thương buồng trứng. Phụ nữ có thể ngừng chu kỳ kinh nguyệt, gặp khó khăn hoặc mất hẳn khả năng sinh sản. Với những trường hợp điều trị ung thư, cơ hội mãn kinh phụ thuộc vào loại hóa trị được sử dụng, mức độ sử dụng và tuổi của người phụ nữ khi điều trị. Phụ nữ càng trẻ thì càng ít có khả năng mãn kinh.

Dấu hiệu mãn kinh sớm

Các triệu chứng của mãn kinh sớm thường giống như các triệu chứng của phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh đúng tuổi bao gồm:

- Kinh nguyệt không đều, thưa dần, lượng máu kinh ít hơn bình thường một thời gian, sau đó ngừng hẳn

- Bốc hỏa

- Khô âm đạo

- Bàng quang hay bị kích thích và kiểm soát bàng quang kém (tiểu không tự chủ)

- Thay đổi cảm xúc (khó chịu, thay đổi tâm trạng, trầm cảm nhẹ)

- Khô da, khô tóc, khô mắt hoặc khô miệng

- Mất ngủ

- Giảm ham muốn tình dục.

Mãn kinh sớm ảnh hưởng sức khỏe như thế nào

Ảnh minh họa

Mãn kinh sớm là việc đa phần chị em đều không mong muốn, mặc dù có một số người thường bị đau trong chu kỳ hành kinh, nên họ mong mau chóng kết thúc việc có kinh nguyệt càng sớm càng tốt, nhưng tỷ lệ đó không nhiều. Việc mãn kinh sớm có thể gây ra những ảnh hưởng đến sức khỏe như:

- Tăng nguy cơ bệnh tim mạch và loãng xương do thiếu estrogen

- Lo âu hoặc trầm cảm do tình trạng thay đổi nội tiết tác động đến tính tình

- Ở phụ nữ lập gia đình muộn hoặc muốn sinh thêm con, việc mãn kinh sớm sẽ khiến họ mất khả năng làm mẹ

- Các triệu chứng khô âm đạo, giảm ham muốn sẽ ảnh hưởng tới hạnh phúc gia đình

- Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý phụ khoa

Các phương pháp chẩn đoán mãn kinh sớm

Để phân biệt tình trạng phụ nữ bị thưa kinh, mất kinh trước tuổi 40 là do mãn kinh sớm hay do bệnh lý nào đó của cơ thể gây nên, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm, kiểm tra cho bạn để chẩn đoán tình trạng mãn kinh sớm

- Xét nghiệm hormon estrogen: Dấu hiệu quan trọng của mãn kinh sớm thể hiện ở nồng độ estrogen suy giảm sớm. Nồng độ estradiol (một loại estrogen chính) thấp có thể chỉ ra rằng buồng trứng đang bắt đầu giảm chức năng. Khi nồng độ estradiol dưới 30, nó có thể báo hiệu rằng đây là thời kỳ mãn kinh.

- Hormon kích thích nang trứng (FSH): Nếu nồng độ FSH của bạn luôn ở mức trên 30 mIU/ml và bạn không có kinh nguyệt trong một năm, thì có khả năng bạn đã đến tuổi mãn kinh.

- Siêu âm có hình ảnh tử cung teo nhỏ.

- Sinh thiết cho thấy niêm mạc tử cung teo đét.

Điều trị tiền mãn kinh sớm như thế nào

Thời kỳ mãn kinh là không thể không xảy ra nhưng việc điều trị có thể giúp trì hoãn hoặc giảm các triệu chứng của mãn kinh, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống

Các biện pháp không dùng thuốc

- Bỏ hút thuốc lá nếu có sử dụng 

- Không sử dụng các chất kích thích.

- Tích cực tập thể dục

- Tắm nắng hàng ngày

- Ăn uống đủ chất, giàu chất xơ, hạn chế chất béo no.

Các biện pháp sử dụng thuốc

- Liệu pháp thay thế hormon sinh dục nữ: Bổ sung hormone estrogen nhằm trì hoãn thời kỳ mãn kinh đến sớm, cũng như cải thiện các triệu chứng do suy giảm tiết tố nữ gây ra. Có 2 nguồn bổ sung estrogen thường được sử dụng là estrogen có nguồn gốc tổng hợp và sử dụng estrogen có nguồn gốc thực vật (Phytoestrogen).

- Thuốc chống trầm cảm liều thấp: một số thuốc chống trầm cảm liên quan đến nhóm thuốc gọi là thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs) có thể làm giảm các cơn bốc hỏa mãn kinh.

- Thuốc để ngăn ngừa hoặc điều trị loãng xương: tùy thuộc vào nhu cầu cá nhân, các bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc để ngăn ngừa hoặc điều trị loãng xương. Một số loại thuốc có sẵn giúp giảm mất xương và nguy cơ gãy xương. Bác sĩ có thể kê toa bổ sung vitamin D để giúp xương chắc khỏe.

Bài tham khảo

Những thay đổi trong và sau khi mãn kinh

Thời kỳ tiền mãn kinh