Tác hại do dậy thì sớm ở bé gái
Vì sao bé gái dậy thì sớm?
Dậy thì sớm là khi có hiện tượng dậy thì trước 8 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai. Dậy thì sớm xuất hiện ở các bé gái nhiều hơn 10 lần so với các bé trai. Cá biệt có những bé gái khoảng 8 tuổi hoặc bé hơn đã dậy thì với các dấu hiệu như ngực to, có kinh nguyệt...
Phần lớn dậy thì sớm ở bé gái đơn thuần chỉ là sự phát triển trước thời hạn. Tuy nhiên, đôi khi lại là biểu hiện của một số bệnh lý. Một số dạng dậy thì điển hình và nguyên nhân gây ra các biến đổi đó gồm:
Dậy thì sớm trung ương: Do nồng độ GnRH tăng cao dẫn đến sự bài tiết quá mức hormon sinh dục. GnRH tăng cao có thể do các nguyên nhân sau: khối u trong não hoặc tủy sống, viêm màng não, bức xạ vào não hay cột sống, suy giáp (tuyến giáp không sản xuất đủ hormon),...
Dậy thì sớm ngoại vi: Dạng này ít phổ biến hơn. Nguyên nhân không phải do nồng độ GnRH, mà do chính bản thân các hormon sinh dục tăng cao. Nhiều bệnh lý có thể dẫn đến việc gia tăng sản xuất estrogen và testosteron gồm: khối u ở tuyến thượng thận; hội chứng McCune-Albright, tăng sản thượng thận bẩm sinh; tiếp xúc với các nguồn estrogen hay testosteron bên ngoài, như các loại kem hoặc thuốc mỡ, u nang buồng trứng, khối u buồng trứng...
Nguyên nhân gây dậy thì sớm đã được ghi nhận là bé gái uống sữa bò, dùng các sản phẩm chế biến từ sữa bò, ăn thịt heo, gà còn tồn dư hormon tăng trưởng có thể bị dậy thì sớm. Hiện nay, ngành chăn nuôi công nghiệp thường lạm dụng các hormon tăng trưởng nhằm để thúc các con vật nuôi phát triển nhanh. Trong các hormon tăng trưởng đó có estrogen hoặc các tiền chất có thể chuyển hóa thành estrogen. Những chất từ bên ngoài môi trường được đưa vào cơ thể con người hoạt động như estrogen được gọi là xenoestrogen. Xenoestrogen xem như một lượng estrogen có trong cơ thể, estrogen này sẽ kích hoạt vùng dưới đồi và tuyến yên ở não tiết ra các hormon hướng dục, đánh thức buồng trứng làm việc và làm xuất hiện sớm những hiện tượng đặc trưng của giới tính nữ. Đó là bé gái phát triển vú, sau đó mọc lông nách, lông trên xương mu và xuất hiện kinh nguyệt.