Dấu hiệu tự kỷ ở trẻ 5 tuổi cha mẹ cần biết

Xin chào Quý chuyên gia.
Gia đình tôi có 1 bé trai, nay đã được 5 tuổi- nhưng cháu có vấn đề về ngôn ngữ, cháu chưa phát âm rõ 1 số từ ví dụ như "con cá" cháu lại nói là "chon chá"...
Khi đang kể về vấn đề gì đó- cháu dừng lại suy nghĩ xem phải nói như thế nào, giống như cháu hiểu nhưng không biết diễn đạt ra sao, có khi là cháu kể tiếp khi nhớ ra nó được gọi là gì, có khi lại không kể nửa- chuyển hẳn chuyện khác hoặc cháu lại nói " lè...lè...lè.." cháu có thể hát, nhưng có lúc con hát rõ phát âm, có lúc như con quên lời cứ là lá la theo điệu nhạc thôi.
Con nói được nhiều, rất ham nói nhưng có khi nghe hiểu- đôi khi không hiểu gì cả. Khi con được 6 tháng tuổi- tôi quay lại công việc,tôi gửi nhờ bà giữ hộ cháu, bà cũng bận công việc dọn dẹp- nấu ăn nên bà cho cháu vào cái cũi bỏ đồ chơi vào cùng hoặc bật ipad cho cháu xem.
Hơn 24tháng tuổi cháu chưa nói được, chỉ ư e mà thoi, tôi lo lắng đưa cháu đi khám thính lực- thắng lưỡi và cả tâm lý. Bác sĩ bảo cháu chậm nói. Do con chậm nói nên bác sĩ bảo mẹ cần nối chuyện với con nhiều để cung cấp vốn từ cho con, nên không hẹn tái khám. Đồng thời, bác sĩ có giới thiệu 1 trung tâm giáo dục trẻ tự kỷ gần nhà cho tôi- tôi đưa con đến thì các cô ở đây bảo con bị tự kỷ thể nhẹ nên không nhận giữ cả ngày sợ học chung với các bạn, cháu sẽ ảnh hưởng tâm lý làm bệnh nặng hơn. Nghe con tự kỷ tôi đau lắm, tôi năn nỉ nên trung tâm nhận dạy con 2h mỗi ngày vào mỗi buổi chiều, thế là sáng tôi gửi cháu đi nhà trẻ... Nhưng dịch bệnh cháu không đến trường và cháu té ngã gãy tay trong khi chơi với bạn tại trường, tôi cho cháu nghỉ ở nhà sớm hơn nghỉ hè 1 tháng, đôi khi tôi có hỏi " Mai mẹ cho em đi học nhé" cháu trả lời tôi" em không đi học đâu" tôi hỏi lý do con bảo" bạn đánh con- bạn xô con ngã gãy tay", " đi học không vui, ở nhà vui hơn".
Dạo gần đây, tôi nhận thấy khi muốn gây chú ý cho mẹ, con hay cạ đầu dô chân chui dô lòng mẹ lúc mẹ đang làm việc, bảo con là mèo ngao rồi kiu meo meo. 2 mẹ con nói chuyện khoảng 1 vài câu, tôi cũng muốn con vui nên bảo là mèo con của mẹ, con trả lời " không phải mèo đâu mà mẹ, Em thôi",
Tôi thấy cháu nhận thức và thể trạng bình thường- con tự đánh răng- dọn dẹp sau khi ăn cũng như sau chơi đồ chơi- con đọc được số từ 0-10, con phân biệt được màu sắc, các hình học, đọc bảng chữ cái khi tôi chỉ bất kì.
Liệu con tôi có tự kỉ như các cô ở trug tâm nói không.? Liệu tôi có đi nhầm bác sĩ.Tôi đang phân vân- sau hết dịch tôi nên đưa con khám lại hay tiếp tục cho con học sáng tại trường mẫu giáo( 7g-16g)- chiều tại trung tâm tự kỷ(17g-19g) Nếu khám tôi sẽ đưa con khám tâm lý ở đâu tại tpHCM? Mong nhận được sự giúp đở từ chuyên gia- Xin cảm ơn

Chào em!

Hiện nay, theo thống kê cho thấy trẻ tự kỷ ngày một gia tăng. Bệnh ảnh hưởng lớn đến sự phát triển trí tuệ cũng như khả năng hòa nhập cộng đồng của trẻ, vì thế bệnh này trở thành nỗi "ám ảnh" đối với hầu hết các bậc làm cha làm mẹ.Con em trước đây cháu đã có hiện tượng chậm nói và đi khám bác sỹ, cũng như thăm khám thì được kết luận là tự kỷ thể nhẹ, và có đi học thêm ở trung tâm phát triển kỹ năng cho trẻ tự kỷ. Tuy nhiên hiện tại cháu đã được 5 tuổi, bé có thể tự nói nhiều điều dù còn hơi ngọng, ngược lại bé có thể phản biện trong trường hợp thông tin mẹ đưa ra không chính xác, vì thế em đang không biết thực ra cháu có phải là tự kỷ hay không. Với trường hợp này, chúng tôi sẽ cùng em phân tích để hiểu rõ hơn vấn đề em nhé.

Trẻ tự kỷ thường có thể phát hiện ra từ độ tuổi rất nhỏ, từ 8-9 tháng đến 1 tuổi, tuy nhiên trẻ càng lớn thì chẩn đoán tự kỷ càng chính xác hơn. Bé nhà em 24 tháng chưa thể nói được câu 2 từ thì bác sỹ nghi ngờ chậm nói là đúng. Tuy nhiên để chẩn đoán tự kỷ bác sỹ sẽ cần kết hợp thêm những tiêu chí đánh giá khác như trẻ có thể làm theo mệnh lệnh đơn giản hay không. Có tập trung khi người khác gây chú ý hay không, có thể chơi với các bạn khác cùng trang lứa, hay người lớn trong nhà hay không? Hơn thế nữa, tự kỷ có nhiều mức độ, bác sỹ hoặc chuyên viên tâm lý sẽ đánh giá dựa trên mức độ phản xạ của trẻ để có thể kết luận tự kỷ ở mức độ nào. Vì thế hồi cháu được 24 tháng em đưa cháu đi khám và được chẩn đoán là tự kỷ mức độ nhẹ thì hiện tại rất khó để đánh giá lại rằng kết luận đó có đúng hay không.

Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại cháu được 5 tuổi và đã có những biểu hiện rất tích cực, như là đã có nhận thức đúng và diễn đạt được ý kiến của mình, như việc cháu không muốn đến trường vì ở trường cháu bị bạn xô ngã gẫy tay, khi mẹ bảo cháu là mèo con thì cháu đã biết thể hiện ý kiến phản đối, và khi cháu chơi đồ chơi thì cháu biết tự dọn dẹp, tự đánh răng,... Tất cả những điều này cho thấy rằng cháu đang phát triển tư duy hoàn toàn bình thường và có logic. Mặc dù có những từ ngữ cháu nói chưa rõ và những lúc hát, kể chuyện cháu có thể bị ngừng giữa chừng nhưng điều đó là hoàn toàn dễ hiểu. Người lớn bình thường đôi lúc cũng sẽ có những phản xạ như vậy để "chữa ngại" khi mình chưa thuộc bài hát hoặc quên một câu chuyện dài.

Hiện tại nếu vẫn còn băn khoăn thì em có thể đưa con đến các trung tâm phát triển kỹ năng cho trẻ tự kỷ uy tín để đánh giá lại tình trạng của cháu khi này. Đây là cách tốt nhất và chính xác nhất để biết cháu có bị tự kỷ hay không. Tuy nhiên nếu em không còn tin tưởng sự đánh giá của các cô tại trung tâm dành cho trẻ tự kỷ thì em có thể ngừng cho bé đi học ở trung tâm tự kỷ và cho bé đi học ở trường như những trẻ bình thường. Đôi khi trẻ bình thường nhưng phải đi học ở môi trường trẻ tự kỷ sẽ bị ảnh hưởng, giống như tư vấn của các cô ở trung tâm khi trước dành cho cháu nhà mình. Hiện tại bé đã nhận thức được các sự việc sự vật xảy ra xung quanh, nên việc mẹ quá lo lắng, căng thẳng, hay ám ảnh về việc tự kỷ đôi khi khiến bé bị "dán nhãn", điều này sẽ không tốt cho sự phát triển tâm lý cũng như sự tự tin về sau của trẻ. Vì thế mẹ cần tìm hiểu thêm về vấn đề này để có thái độ phản ứng phù hợp, không chủ quan cũng không lo lắng quá mức em nhé.

Chúc gia đình luôn hạnh phúc, mạnh khỏe!